Panel użytkownika
Nazwa użytkownika:
Hasło:
Nie masz jeszcze konta?
Autor: Piotr Szawdyński
Kurs C++

Uruchamiamy pierwszy program

[lekcja] Rozdział 3. Podstawowa obsługa Code::Blocks i pierwsza kompilacja programu.
Programowanie w C++ nie boli - pod warunkiem, że chcesz się jego nauczyć. W niniejszym rozdziale nie skupimy się jeszcze na nauce programowania. Ważniejsza na chwilę obecną jest bowiem umiejętność posługiwania się edytorem Code::Blocks w stopniu, który umożliwi Ci swobodne pisanie pierwszych programów.

Tworzenie pliku źródłowego

Pierwszą kwestią, którą się zajmiemy jest tworzenie nowych plików. Aby utworzyć plik należy wejść w menu File; z rozwiniętego menu wybrać pozycję New, a następnie kliknąć Empty File. To samo można uzyskać za pomocą skrótu klawiszowego CTRL+SHIFT+N - pamiętanie tego skrótu uważam jednak za wiedzę zbędną i w praktyce nie wpływającą na komfort przyszłej pracy ze środowiskiem. Pliki dodajemy bowiem do projektu zazwyczaj raz na jakiś czas.

Zapisywanie pliku

Podstawową operacją, którą programista z dłuższym stażem wykonuje podświadomie jest zapisywanie zmian w pliku. Aby zapisać zmiany w kodzie należy wcisnąć klawisze CTRL+S. Tą samą operację można również wybrać z menu File, a następnie klikając pozycję Save. Skrót ten powinien być bardzo często używany tak, aby zminimalizować ewentualne straty w przypadku zdarzeń losowych, tj. zawieszenia komputera lub zaniku prądu. W dzisiejszych czasach jest to już raczej rzadkość, a ponadto edytor zapisuje sam zmiany z chwilą kompilacji programu, tak więc skrót zapisywania stracił nieco na znaczeniu.

Pamiętaj aby przy zapisywaniu pierwszy raz pliku nadać mu rozszerzenie .cpp. Jeżeli tego nie zrobisz środowisko Code::Blocks zapisze Ci plik z rozszerzeniem .c, co w konsekwencji przysporzy Ci problemów. Tak więc jeżeli będziesz zapisywał plik po raz pierwszy nadaj mu pełną nazwę z rozszerzeniem, np. zad01.cpp, a unikniesz wspomnianego wyżej problemu.

Kiedy wiemy, że plik został zmieniony

Wszystkie pliki, które masz obecnie otwarte są widoczne na zakładkach. Jeśli na początku nazwy zakładki widnieje gwiazdka (*) oznacza to, że plik nie jest zapisany.

Jak powinien nazywać się plik źródłowy

Pliki, które piszemy w języku C++ powinny kończyć się rozszerzeniem *.cpp. Nazwa pliku może być w sumie dowolna. Przyjęło się jednak, aby programy w nazwie nie posiadały spacji i polskich znaków. Istnieją również pliki *.hpp i *.h jednak przez dość długi czas nie będziesz ich potrzebował tworzyć.

Kod programu

Jeśli utworzyłeś już plik i nadałeś jemu odpowiednią nazwę to najwyższy czas by w nim coś napisać. Na początek przepisz następujący program:
C/C++
#include <cstdio>
int main()
{
    printf( "Test dzialania Code::Blocks" );
    return 0;
}
Na chwilę obecną nie jest ważne co oznacza każda linijka tego programu. Posłuży on nam jednak do tego aby sprawdzić czy zainstalowałeś poprawną wersję Code::Blocks, tj. wersję z kompilatorem i czy działa ona prawidłowo. Ponadto dowiesz się jak kompilować programy i będziesz mógł stwierdzić, że faktycznie napisanie tych kilku linijek utworzyło normalny program, który można uruchamiać.

Kompilacja programu

Mając do dyspozycji środowisko programistyczne kompilowanie programów sprowadza się do wciśnięcia określonych klawiszy na klawiaturze. W przypadku Code::Blocks kod programu kompilujemy poprzez wciśnięcie klawiszy CTRL+F9. Jeśli chcemy skompilować program i od razu go uruchomić wystarczy wcisnąć klawisz F9. Jeśli kompilowanie się nie powiedzie program nie zostanie uruchomiony pomimo użycia klawisza F9.

Log kompilacji

Jeśli przepisałeś kod poprawnie i skompilowałeś kod programu za pomocą skrótu CTRL+F9 w zakładce Build Log powinieneś ujrzeć następującą treść:
Compiling: C:\cpp0x.pl\kod0001.cpp
Linking console executable: C:\cpp0x.pl\kod0001.exe
Process terminated with status 0 (0 minutes, 0 seconds)
0 errors, 0 warnings
Z powyższego loga wynika, że proces kompilacji zakończył się sukcesem i nie napotkano przy tym żadnych błędów.

Jeśli zamknąłeś sobie przez przypadek panel w którym znajdowała się zakładka z logami - możesz go przywrócić wciskając klawisz F2.

Zrzut ekranu - prawidłowy efekt przebiegu kompilacji

Pierwsza kompilacja w Code::Blocks - prawidłowy efekt przebiegu kompilacji
Pierwsza kompilacja w Code::Blocks - prawidłowy efekt przebiegu kompilacji

Pozostałe informacje

Jak już zapewne zauważyłeś po uruchomieniu programu na ekranie ukazała się konsola z następującą treścią:
Test dzialania Code::Blocks
Process returned 0 (0x0)   execution time : 0.069 s
Press any key to continue.
Jest to efekt działania przykładowego programu. Część treści została dołączona przez środowisko tylko po to, żebyś mógł zobaczyć efekt działania aplikacji. Treść o której mowa to:
Process returned 0 (0x0)   execution time : 0.069 s
Press any key to continue.
Jeśli uruchomisz program spoza środowiska Code::Blocks to na ekranie nie zobaczysz dwóch ostatnich wierszy. Warto też tutaj wspomnieć o tym, że program po prostu uruchomi się, wypisze tekst na ekranie i zniknie, tak więc w praktyce nie zobaczysz efektu jego działania jeśli nie uruchomisz go spod wiersza poleceń (aplikacja Windowsa cmd.exe).
Poprzedni dokument Następny dokument
Podstawy programowania - teoria i terminologia Podstawy programowania w C++